- Home
- Kennisbank
- Blogs
- Niet alle harnassen zijn hetzelfde, welke type harnas kies jij?
Niet alle harnassen zijn hetzelfde, welke type harnas kiest u?
Een harnas is één van de belangrijkste onderdelen van valbeveiliging. Een harnasgordel moet het lichaam opvangen zodra een persoon valt. Deze harnasgordel is bevestigd aan een veiligheidslijn of ander PBM. De krachten moeten worden verdeeld. Om te zorgen dat het lichaam de impact van de val kan weerstaan. Tevens zorgt het veiligheidsharnas ervoor dat het lichaam rechtop blijft. Niet alle harnassen, werknemers, werkzaamheden en werkomstandigheden zijn hetzelfde. Daarom moet er goed gekeken worden naar welk type harnas past bij jouw situatie.
Er zijn ontzettend veel merken harnassen, elk verschillend. Van materiaal tot het ontwerp, van sluitingen tot de positie van de riemen. Die verscheidenheid in eigenschappen maakt het verschil in veiligheid en draagcomfort. Zeker omdat je te maken hebt met verschillende posturen van medewerkers en met uiteenlopende werksituaties.
Daar komt bij dat een veiligheidsharnas goed moet worden aangetrokken. Past iemand niet de juiste werkwijze toe, dan kan dat ernstige gevolgen hebben bij een onverwachte val. In deze blog omschrijven we in een stappenplan wat er allemaal komt kijken bij het uitzoeken van een harnastype en welke types er zijn.
Stap 1: Harnas matchen met jouw werksituatie
Is het volledig duidelijk onder welke omstandigheden gewerkt gaat worden? Zo ja, dan is het belangrijk op basis van de werksituatie een harnastype te selecteren. Mocht de werksituatie nog niet helemaal duidelijk zijn, dan kunt u deze in kaart brengen met een Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E).
Situatie 1: het voorkomen dat hij/zij kan vallen tijdens het werken op hoogte of in besloten ruimten.
Als een medewerker alleen voor de werkzaamheden moet worden gezekerd om te voorkomen dat hij/zij kan vallen. Dan is een harnas met één of twee bevestigingspunten voldoende. Dit gebeurt veelal bij werkzaamheden op platte daken. Maar ook bij bovenloopsystemen of bij activiteiten in besloten ruimtes.
Een éénpuntsharnas is met één bevestigingspunt waaraan valbeveiliging kan worden vastgemaakt. Doorgaans op de rug of tussen de schouderbladen. Deze harnassen worden niet vaak verkocht. Omdat een harnas met twee punten meer opties biedt zonder al te veel meer te kosten. Bij een tweepuntsharnas kan een medewerker zich op zijn rug en op zijn borst zekeren. Voor het bevestigingspunt moet een aansluitvoorziening worden gebruikt. Een aansluiting aan de voorzijde is geschikt als de medewerker een ladder moet beklimmen. De medewerker is dan gezekerd aan het kabel- of railsysteem van een ladder of de constructie zelf.
Situatie 2: werkzaamheden in waarbij een medewerker zijn handen vrij moet hebben.
In sommige gevallen moet een medewerker een positie innemen waarbij hij of zij de handen nodig heeft om te kunnen werken. In dat geval is een werkpositioneringsharnas de juiste optie. Een werkpositioneringsharnas kan voorzien zijn van één bevestigingspunt op de rug (rugbevestigingspunt). Of van een bevestigingspunt aan voor- en achterzijde voor valbeveiliging.
Daarbij zijn er nog twee bevestigingspunten aan de zijkant. Ter hoogte van de taille. Waarop een lijn voor positionering kan worden aangebracht. Een medewerker kan hierin hangen om comfortabel en veilig te werken. Of kies voor een bevestigingspunt op de buik. Gepositioneerd ter hoogte van de taille.
Situatie 3: werkzaamheden moet hangend worden uitgevoerd
Er zijn werkzaamheden die hangend worden uitgevoerd. Met Rope Access klimtechniek worden constructies bereikt die normaal gesproken niet of moeilijk toegankelijk zijn. Deze touwtechnieken worden onder andere ingezet voor het reinigen van ramen en gevels. Maar ook voor het conserveren van staalconstructies en het begeleiden van hijswerkzaamheden. Een bevestigingspunt in het midden van de heupgordel in het harnas is hierbij noodzakelijk.
Stap 2: Materialen bepalen
Het is nu duidelijk in welke werksituatie een harnas wordt gebruikt. De volgende vraag is: hoe lang en hoe vaak draagt een medewerker een veiligheidsharnas. Als een harnas zes uur per dag wordt gedragen, moet de materiaalkeuze daarop worden aangepast.
Denk aan rekbare weefselbanden, een ergonomische pasvorm en eenvoudige instelmogelijkheden. Materiaal met een hoge kwaliteit zit niet alleen beter, maar heeft ook een langere levensduur. Een harnasgordel moet bestaan uit materialen en onderdelen die:
Niet te stroef of te groot zijn.
Gemakkelijk te bevestigen zijn aan verbindingsmiddelen. Zo moet een werklijn goed te bevestigen zijn aan een D-ring van een harnas.
Geen scherpe randen hebben.
Kwalitatief goed uit de productie komen.
Niet snel in elkaar verstrikt raken of vastlopen in haken en ogen. Er zijn grote verschillen in de kwaliteit van weefselbanden tussen merken. De banden moeten stevig zijn en de schering en inslag moeten dichtgewoven zijn. Zodat ze eenvoudig door haken en ogen glijden.
Stap 3: Maatvoering bepalen
Naast de juiste materialen is de maatvoering van een harnas ook bepalend voor het comfort en de veiligheid. Hoe lager het comfort, hoe minder een medewerker een harnas aantrekt. Het is dus belangrijk goed te kijken naar het postuur van een medewerker en de juiste maat te kiezen.
Veelal worden harnassen in een universele maat aangeboden. Voor een medewerker met een gemiddeld postuur is dat doorgaans prima. Maar hoe zit het met de uitzonderingen? Kleinere medewerkers zullen meer gebaat zijn bij een borstriem die strakker afgesteld kan worden. Terwijl grotere medewerkers baat hebben bij een bredere riem. Het is belangrijk dat een harnas goed past en afgesteld kan worden zodat het niet te krap of te ruim zit. Dit voorkomt afknelling en oncomfortabel werken. Of dat de drager uit het harnas schiet.
Stap 4: Het aantrekken van een harnas
Na een zorgvuldige selectie is het belangrijk een harnas goed aan te trekken. Hangen in een harnas kan na een val namelijk levensbedreigend zijn. Zeker als deze niet goed is aangetrokken.
Val je van hoogte en hangt je in een harnas, dan oefent het harnas druk uit op de aderen. Gevolg: het bloed kan niet meer goed vanuit de benen naar boven worden gepompt waardoor je bloeddruk daalt en organen minder goed functioneren. De kans is groot dat je hierdoor bewusteloos raakt. Je kunt zelfs komen te overlijden. Dit noemen ze ook wel een Hangtrauma.
Het harnas op de juiste manier aantrekken kan het verschil maken tussen leven en dood. Het is dan ook raadzaam een training te volgen waarin je onder begeleiding oefent met het aantrekken van jouw harnas. Hieronder vin je een beknopt stappenplan voor het correct aantrekken van een harnas:
Inspecteer jouw harnas op afwijkingen. Bekijk of deze is voorzien van een keuringssticker waarop blijkt dat deze jaarlijks is geïnspecteerd.
Zorg ervoor dat alle draaiingen uit de banden zijn. Bekijk wat de voor-, achter-, boven- en onderkant is.
Laat de riemen over de schouders glijden.
Haal de schouderbanden aan, maar trek deze nog niet strak.
Verbind de bovenbeen gespen en trek de bovenbeen riemen strak aan. Je kunt je hand er onderdoor steken maar niet in een vuist terug trekken.
Trek vervolgens de schouderriemen strak aan, zodanig dat je jouw hand er onderdoor kunt steken. Stop eventueel overtollig bandeinde in de houder.
Controleer of de D-Ring aan de achterzijde tussen de schouderbladen zit. Indien van toepassing: controleer of het ankerpunt op de voorzijde ter hoogte van het borstbeen of de tepellijn zit.
Verbind de gespen van de borstband, indien aanwezig, en trek de borstband aan.
Trek de buikriem, indien aanwezig, strak aan.
Tot slot: controleer of alles goed zit, zonder teveel of te weinig (bewegings)ruimte.
Laatste tips
Door de bovenstaande stappen te volgen kun je het juiste harnas vinden. Onze laatste tips die u mee kunt nemen voordat je een harnasgordel aanschaft:
Zorg dat je altijd gecertificeerde harnasgordels aanschaft.
Is de producent ISO 9001-gecertificeerd? Een ISO-certificaat is een bewijs dat de productie voldoet aan strikte internationale normen op het gebied van kwaliteitscontroles voor de ontwerp-, ontwikkelings-, productie-, installatie- en onderhoudsfase.
Voldoet het harnas aan de norm EN 361:2002 voor vrijeval-veiligheidsharnassen
Onderhoud uw harnas goed en laat het jaarlijks keuren.
Een harnas heeft geen onbeperkte levensduur. Vervang het harnas voordat de houdbaarheid daadwerkelijk verstreken is.
Elk harnas moet geleverd worden met een duidelijke gebruiksaanwijzing. Daarin moet ook beschreven zijn wat de richtlijnen zijn voor onderhoud en inspectie. Volg deze richtlijnen.
Inspecteer elk harnas voor gebruik op onvolkomenheden. Het harnas moet worden vervangen zodra schade is geconstateerd.
Laat je harnas minimaal jaarlijks inspecteren en keuren door een professionele partij. Mocht het harnas intensief worden gebruikt, dan is een inspectie elke zes maanden of vaker aan te raden.
Berg je harnas op in een geconditioneerde ruimte en hang het uit na gebruik.
Conclusie
Er zijn veel verschillende soorten harnassen op de markt te vinden. Om het juiste type harnas te selecteren, is het belangrijk rekening te houden met verschillende factoren zoals de werkomstandigheden en het postuur van een medewerker die het harnas gebruikt. Een handig stappenplan hiervoor:
Selecteer een harnas dat past bij jouw werksituatie(s).
Bepaal het materiaal afhankelijk van hoe vaak en hoe lang een harnas wordt gedragen.
Kies de juiste maatvoering voor een comfortabel en veilig gebruik van het harnas.
Zorg ervoor dat medewerkers weten hoe ze het harnas op de juiste manier aantrekken en gebruiken.
Schaf alleen gecertificeerde harnassen aan.
Controleer het harnas voor gebruik op onvolkomenheden.
Laat het harnas minimaal jaarlijks inspecteren en keuren.
